Aan welke opdracht of ambitie je ook werkt: je bent zeer waarschijnlijk bezig met een verandering. Het kan om iets groots of iets kleins gaan. Misschien voor volgende week of voor over 10 jaar. Waar je ook aan werkt: het wordt anders dan nu.
Veranderen is als prille liefde
So far, so good. Een verandering beginnen, dat lukt meestal nog wel. Die fase lijkt een beetje op een nieuwe liefde. De start is nieuw en opwindend! Er is een goed idee bedacht. Er zijn volop creatieve plannen om het ten uitvoer te brengen. Er is energie!
Nu alleen nog wat mensen aanhaken… Op naar de collega’s, medewerkers, klanten, patiënten, onderaannemers of bewoners. En daar begint het gedoe.
De 'rest' aanhaken? Cue het gedoe
En meestal komt ergens rond dit punt de klad erin. Het kan een week duren of een maand. Dan staat de eerste persoon aan je bureau.
Ik wil wel, maar de anderen niet.
Er is veel weerstand.
We moeten eerst voor draagvlak zorgen. De communicatie is niet goed genoeg.
Het is misschien toch niet zo’n goed idee.
We lopen tegen allerlei dingen aan.
Het is moeilijker, duurder of tijdrovender dan we dachten.
Er zijn mensen ontevreden.
Nog erger: er zijn KLANTEN ontevreden!
Ik vind het eigenlijk helemaal niks.
En voor je het weet, oppert iemand: misschien kunnen we er beter mee… stoppen? Niet met alles, hoor! Alleen met het lastigste stukje. Dat doen we dan later, of anders of… helemaal niet.
Wil je weten op welk moment je verandering gedoemd is om te mislukken? Dat is dít moment. De eerste keer dat iemand voorstelt om te stoppen. Daar gaat je verandering van de rails. Je kunt achteraf vaak precies aanwijzen waar en wanneer het is gebeurd.
Een verandering laten slagen op lange termijn is dus maar weinigen gegeven. Althans, dat hebben we onszelf wijsgemaakt. Het is tijd om daar mee op te houden. Het is namelijk niet waar.
Starten met veranderen = starten met borgen
Wil je een verandering laten slagen? Dan hoef je maar één ding te doen. Zorg dat je de verandering borgt. Wat er ook gebeurt: de verandering gaat er komen.
Dat is niet moeilijk. En je kunt er op de eerste dag van je verandering mee beginnen. Je móet er op de eerste dag mee beginnen. Daarom is dat ook het moment waarop je iets anders te doen hebt dan je mogelijk gewend bent. Borgen betekent: je rug recht houden. De opdracht en de principes blijven overeind. We gaan door.
Bescherm je vuurtoren!
Zie verandering in dit opzicht maar als een vuurtoren. De vuurtoren wandelt ook niet bij de eerste windvlaag naar de andere kant van het eiland om daar een beetje te gaan staan schijnen. Zelfs niet bij windkracht 10. Die blijft altijd op dezelfde plek staan. Zonder anderen de schuld te geven of te veroordelen. Hoe hoog de golven er ook tegenaan slaan.
Wat wij vrijwel allemaal aangeleerd hebben, is om bij problemen de vuurtoren te verplaatsen. Sterker nog: dan voelen we onszelf vaak heel wendbaar en flexibel.
Wat er echt gebeurt? Je laat de verandering op dat moment uit je handen glippen. Waar het om gaat is dit: de vuurtoren blijft hoe dan ook staan.
Afwijkingen zijn cadeaus
Hoe gaan we dan om met de golven die er onvermijdelijk aankomen? Het is namelijk niet de vraag óf er gedoe komt. De vraag is wannéér er gedoe komt. Vanaf dat moment geldt een regel die niet iedereen even gemakkelijk kan accepteren: wanneer er een afwijking is, dan is er altijd een oplossing.
Zodra er een afwijking is, dan is er een kans. Je kunt een gesprek voeren waarin alles op tafel kan en mag komen. Om op zoek te gaan naar de én-én in plaats van de óf-óf. Een uitgelezen moment om iets te leren.
Je hebt alleen vragen te stellen om de oplossing te vinden. Mensen hebben te leren om dat gesprek op de juiste manier te voeren. Dat is aan iedereen voorbehouden. Niet alleen aan de baas of de projectleider.
Een afwijking is dus iets om blij mee te zijn. Het ergste wat je kan gebeuren is dat je nooit een afwijking hebt. Wordt het duurder of complexer dan je dacht? Gefeliciteerd! Er ligt een oplossing voor je klaar waar je mogelijk nog niet aan hebt gedacht of die beter is.
Gedoe staat dus niet gelijk aan vertragen of stoppen. Integendeel. Het moment waarop het lastig wordt, is het moment om mensen uit te dagen op hun leiderschap. De verandering is niet onderhandelbaar. De manier waaróp wel.
Principes vasthouden + goed gesprek = lerende organisatie
Stel je voor dat je dat een paar keer op rij doet. Je grijpt de kans om naar een oplossing te zoeken in plaats van te stoppen. Probeer je dat eens voor te stellen. Zo ontstaat er een serie succesmomenten waar maar weinig tegenop kan. Zo creëer je een lerende organisatie.
Toegegeven, deze stap is niet het meest sexy deel van je verandering. Om terug te gaan naar de liefde: waar de start van een verandering iets weg heeft van een opwindende romance, heeft de borging meer de energie van een lange relatie. Het kan waanzinnig mooi en waardevol zijn, het is alleen mogelijk niet altijd even… spannend. En dat is okee! Je komt er samen doorheen in goede en in slechte tijden. Zo werkt verandering ook.
Mag je dan nóóit meer stoppen?
Maar wat nu als je ontdekt dat je met iets levensgevaarlijks bezig blijkt te zijn...? Kalm aan. Niets houd je tegen om je gezonde verstand te blijven gebruiken.
Feit is: 99 van de 100 veranderingen zijn niet levensgevaarlijk. Het zijn gewoon prima oplossingen die goed kunnen werken en ook nog eens omkeerbaar zijn in geval van nood. Maar je moet ze wel eerst gaan uitvoeren. En kom je onderweg tóch iets tegen? Gefeliciteerd! Wat gaan jullie eraan doen? Je kunt daar als team steeds beter in worden door je teamvermogen te vergroten. Dat kan bijvoorbeeld met dit stappenplan of met onze STARLING software.