Een conflict staat volgens Van Dale voor strijd of een verschil van mening of inzicht. Voor de duidelijkheid: ze zijn heel normaal. Onvermijdelijk zelfs, want mensen zien de wereld per definitie verschillend. Het is ergens wonderlijk dat we conflicten* vaak uit de weg gaan. Het zijn namelijk rasechte verbeterbommen. Achter elk verschil zit namelijk een principe of een waarde. En die zijn veel interessanter dan het conflict zelf.
Maar wij hebben geen conflicten
Ken je ze? De teams waar nooit conflicten zijn? Wij niet. Meestal blijken er uiteindelijk toch wel wat ‘verschillen van mening’ te zijn. Zoals gezegd: dat is heel normaal en niets om je voor te schamen. Vraag maar eens aan tien mensen of deze afbeelding: ) ( hol of bol is. Inderdaad: iedereen heeft gelijk, want het hangt er maar net vanaf hoe je kijkt.
Gezegd is nog niet gehoord
Gehoord is nog niet begrepen
Begrepen is nog niet geaccepteerd
Geaccepteerd is nog niet gecontroleerd/geborgd
Over elk van deze stappen kun je conflicten hebben. En je mag echt een standpunt hebben, je moet er alleen niet op gaan zitten. Meestal speelt er iets rondom waarneming en interpretatie. Stel je voor dat iemand onderuitgezakt met zijn armen over elkaar bij een overleg zit. Wat zie je dan? Meestal zien mensen ‘verveling’, ‘desinteresse’ of ‘gebrek aan respect’. Dat is allemaal interpretatie. De feitelijke waarneming is iemand die onderuitgezakt met zijn armen over elkaar bij een overleg zit. Je kunt alleen weten wat dat betekent door ernaar te vragen.
Ben je oprecht benieuwd naar die diepere laag? Dan kun je het volgende doen:
Train jezelf om open vragen te stellen. Dat zijn vragen waar je niet alleen met ja of nee op kunt antwoorden. Alle vragen die beginnen met wie, wat, waar, waarom en hoe helpen hier doorgaans goed. Meestal krijg je hiermee al informatie op tafel die kleur geeft aan de discussie en voor begrip zorgt. Mits je je vraag oprecht stelt natuurlijk. Een geïrriteerde waarom doe je dat nou alweer fout? levert doorgaans weinig op.
Wil je meer weten? Stel de vraag: met welke bedoeling… en vul in wat je wil weten. Met welke bedoeling heb je de afspraak geannuleerd? Dat levert vaak nog meer informatie op. Dat kun je zakelijk doen, maar zeker ook persoonlijk. Je kunt daarna nog vragen: waarom is dat belangrijk voor je?
*) Voor alle duidelijkheid: we bedoelen in geen van de genoemde voorbeelden de teams waar grensoverschrijdende conflicten spelen. In die gevallen kun je alleen maar luid en duidelijk stop zeggen en jezelf fysiek uit de situatie halen.