top of page
Foto van schrijverJolien de Boer

Hoe oordelen in de weg staat van psychologische veiligheid

Luisteren zonder oordeel – het is een heerlijke kwaliteit om in een team te hebben. Alleen vinden de meeste teams het niet eenvoudig. Gelukkig is het aan te leren. Lees hier hoe je vaker kunt luisteren zonder direct je oordeel klaar te hebben. En wat dat jou en je team kan opleveren op het gebied van psychologische veiligheid.

Luisteren zonder oordeel lijkt onmogelijk

Een collega vertelt over een nieuw project. Ze verspilt haar tijd: dit is al eerder geprobeerd en het gaat niks worden. Een collega die het al zo druk heeft, neemt toch een extra klus aan van haar leidinggevende. Tja, dát moet je natuurlijk nooit doen als je het al zo druk hebt!


Oordelen zijn helaas overduidelijk. Ook wanneer we braaf ons mond houden. Ons gezicht spreekt boekdelen. Uit onze houding blijkt ons ongenoegen. Er ontsnapt een zucht. Zelfs als we het niet bewust doen of doorhebben, kun je het oordeel toch vaak merken.


En het helpt voor geen meter. Jou niet. De ander ook niet. Het team al helemaal niet.

Waarom oordelen niet bijdraagt aan psychologische veiligheid

Bijna niemand vindt het leuk ook veroordeeld te worden. Of het nu om kleine of grote dingen gaat. Het geeft ons al snel het gevoel dat we de verkeerde keuzes maken. De verkeerde dingen doen. Het niet goed genoeg doen. En dat voelt meestal niet erg prettig. 


En het is ook zonde. 


Iedereen kan namelijk aanleren om op een andere manier te luisteren. De eigen mening wat vaker weg te laten. Te horen wat er écht gezegd wordt met iets meer geduld en vertrouwen.


Hoe kun je zonder oordeel luisteren

Luisteren zonder oordeel is iets wat je de hele dag door kunt trainen. En zo gaat het je steeds makkelijker af. Hoe? Door echt naar de ander te luisteren. Dat is iets anders dan wachten op jouw beurt om iets te kunnen zeggen.


Het houdt in dat we écht aandacht geven aan wat de ander zegt. Dat klinkt als een open deur en misschien is het dat ook. Maar zoals zo vaak, zijn open deuren vaak waar en gebruiken we ze te weinig. 


Hoe ziet aandacht geven eruit?


  • Langer stil zijn dan we gewend bent. In ieder geval tot de ander zijn of haar punt heeft gemaakt.

  • Interesse tonen. 

  • De ander uitnodigen om méér te vertellen.

  • Nieuwsgierige of uitnodigende vragen stellen om meer te weten te komen. Een welgemeend Wat bedoel je daar mee? levert waarschijnlijk iets anders op dan Wat bedoel je dáár nou weer mee?.


Natuurlijk is dat niet altijd even gemakkelijk. Want wat doen we dan met onze eigen mening? Wanneer mogen we dan nog wél wat zeggen? En nog erger: wat als we gewoon gelijk hebben en dat nu al zeker weten?!


Natuurlijk mogen en kunnen we allemaal onze mening geven. Het is de toon die de muziek maakt. En een beetje nuance helpt natuurlijk ook. Hoe minder we onze oordelen en overtuigingen presenteren als Onomstotelijk Bewezen Feiten, hoe beter we elkaar begrijpen. Het is de reden dat wij ook onze twijfels hebben over het nut en de waarde van elkaar aanspreken.


Hoe we zelf naar de wereld kijken, is namelijk maar één manier. Hoe nieuwsgieriger we zijn naar de kijk van anderen, hoe meer informatie we kunnen vinden. 


Dat helpt allemaal om voor psychologische veiligheid te zorgen: mensen durven steeds eerlijker te zijn, omdat ze weten dat ze niet direct aangevallen of ergens op afgerekend worden. Dat levert doorgaans veel meer ideeën op. Het zorgt voor creativiteit en dat zorgt weer voor innovatie. Niet elk idee gaat de wereld veranderen. Maar het is doodzonde om ze niet eens op tafel te laten komen.


Is er in het team behoefte aan meer eerlijkheid, creativiteit en/of psychologische veiligheid? Dan kan oefenen met vaker luisteren zonder oordeel een kleine, eerste stap in die richting zijn.

Ook high performing teams bouwen en behouden?

Ontvang regelmatig tips die je direct kunt toepassen.

Bedankt voor je aanmelding!

bottom of page