Veel teamleden zijn ogenschijnlijk best tevreden over de samenwerking in hun team. We kunnen het meestal goed met elkaar vinden. Het is gezellig. We staan over het algemeen voor elkaar klaar. Als ik iets nodig heb, dan weet ik waar ik terecht kan.
Dat is natuurlijk heel fijn. Maar je hebt er niet zoveel aan.
De meeste teamleden kijken namelijk door een sleutelgat naar hun eigen team. Ze zien maar een klein stukje. Niet het complete plaatje. Je bent je niet bewust van wat je niet ziet.
Ontwikkelen begint met waarnemen
Wil je weten waar je team écht toe in staat is? Dat begint met waarnemen en je bewust worden van wat je ziet. Dat heeft alles te maken met de vier fasen waarin we ons als mens - en dus als team - ontwikkelen.
Eerst ben je onbewust onbekwaam. Je weet simpelweg niet dat je iets niet kunt. Daar heb je dus ook geen last van.
Dan komt bewust onbekwaam. Je komt tot de ontdekking je dat je iets niet kunt. En hier heb je een keuze. Wil en ga je er iets aan doen? Zo ja, dan ga je ermee aan de slag. Je gaat kennis opdoen en oefenen.
Zo raak je geleidelijk bewust bekwaam. Je kunt het! Je hebt je aandacht erbij te houden, maar het lukt.
Na verloop van tijd gaat het steeds gemakkelijker. Tot je onbewust bekwaam bent. Je weet niet meer dat je het ooit niet kon.
Je kunt alleen bewust ontwikkelen
Waar denk je dat leren en ontwikkelen plaatsvindt? Alleen in stap 2 en 3. Wanneer je je bewust bent van wat je wel en niet kunt. Daar kun je kiezen om het anders te gaan dus. Je kunt als mens en als team dus alleen bewust ontwikkelen.
Dat is nog niet zo gemakkelijk. Zelfs als je het in je eentje doet. Er kunnen allerlei normen, waarden, overtuigingen en oordelen in de weg zitten.
Als team heb je óók nog te maken met teamdynamiek en teampatronen: alle 'gewoontes' die je als team - bewust of onbewust - hebt aangeleerd om met elkaar te kunnen werken. En de meeste teams zijn ook nog eens blind voor die dynamiek en patronen. Want zoals een team iets doet, doet het alles.
Dat is heel normaal.
Maar het gaat niet vanzelf over. Je hebt actief iets te doen om te zorgen dat waarnemen en bewust worden gemakkelijk gaat.
Doe vaker een stapje achteruit
Daar is gelukkig iets voor: afstand nemen. Misschien herken je het wel: wanneer je van een afstandje naar iets kijkt, dan is het vaak gemakkelijk om dingen te herkennen. Je kunt rustiger en objectiever kijken.
Dat is precies wat je als team ook hebt te doen.
Daarom is het zo belangrijk om als team te meten hoe het gaat met de samenwerking. Het helpt het team om op vaste momenten waar te nemen en zich bewust te worden van wat er wel en niet werkt. En wel de mening van het team als geheel, niet een enkeling of alleen de leidinggevende. Alleen dán kun je kiezen om het anders te gaan doen en samen het gedrag bepalen dat daaraan bijdraagt.